ΤΟ ΠΙΟ ΣΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

(Aναδημοσίευση απο Καρτεσιος)

Ο κ. Ιωάννης Στουρνάρας, που ουσιαστικά σήμερα πρωθυπουργεύει ελλείψει Σαμαρά, υπηρέτησε επί χρόνια στη θέση του γενικού διευθυντή του ΙΟΒΕ. Επειδή πολλά πράγματα τα θεωρούμε δεδομένα δίχως να είναι, ας δούμε τι είναι το ΙΟΒΕ. Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών ή ΙΟΒΕ (Αγγλικά: «Foundation for Economic and Industrial Research») είναι σύμφωνα με το Πρακτορείο Ρόιτερς το Ελληνικό Ερευνητικό Ίδρυμα ή «Think Tank» με την μεγαλύτερη επιρροή στην Ελλάδα.

Το ίδιο το ΙΟΒΕ αυτοσυστήνεται ως εξής «Το ΙΟΒΕ είναι ιδιωτικός, μη κερδοσκοπικός, κοινωφελής, ερευνητικός οργανισμός. Ιδρύθηκε το 1975 με δύο σκοπούς: αφενός να προωθεί την επιστημονική έρευνα για τα τρέχοντα και αναδυόμενα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου να παρέχει αντικειμενική πληροφόρηση και να διατυπώνει προτάσεις, οι οποίες είναι χρήσιμες στη διαμόρφωση πολιτικής.»

Δύο θέματα: Πρώτον, πώς γίνεται να είναι ΜΗ κερδοσκοπικός ένας οργανισμός ο οποίος όχι απλώς γνωρίζει πρώτος τις εξελίξεις στο χώρο της οικονομίας, αλλά μπορεί να τις δημιουργεί καθώς είναι ο οικονομικός σύμβουλος του Κράτους; Δεύτερον, γιατί θεωρήθηκε υπερκομματικός ο κ. Στουρνάρας από τη στιγμή που ήταν υπεύθυνος «να διατυπώνει προτάσεις, οι οποίες είναι χρήσιμες στη διαμόρφωση πολιτικής»; Όπως θα δούμε στη συνέχεια, ο κ. Στουρνάρας όχι μόνο ανήκει σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο που εκφράζεται κομματικά, αλλά θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ένας Ταλιμπάν του νεοφιλελευθερισμού.

Ας ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν, στις «Θέσεις του ΙΟΒΕ για ένα αποτελεσματικό κράτος» (http://www.iobe.gr/media/iobe.pdf ) όπως έχουν καταγραφεί «μέσα από μια διαδικασία ανταλλαγής απόψεων εκπροσώπων από ευρύ φάσμα της οικονομικής ζωής και της ακαδημαϊκής κοινότητας, οι οποίοι ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση του Ιδρύματος μετείχαν σε ολιγομελείς ομάδες εργασίας». Πρόκειται, λοιπόν, για ένα σπουδαίο έργο, για μία σοβαρή έρευνα. Πρέπει εδώ να τονίσω ότι το εν λόγω πόνημα του ΙΟΒΕ είδε το φως της δημοσιότητας το 2006. Έχει σημασία το ότι οι προτάσεις στις οποίες καταλήγει η εν λόγω έρευνα κατατέθηκαν 3 χρόνια πριν την έναρξη της κρίσης. 

Λόγω του μεγάλου μεγέθους αυτής της έρευνας τολμώ να παρουσιάσω ελάχιστες μόνο γραμμές της που αυθαίρετα ίσως, τις αντιλήφθηκα ως τις πλέον αντιπροσωπευτικές. Καταγράφοντας την κατάσταση του 2006 η έκθεση του ΙΟΒΕ αναφέρει: «Σήμερα, παρά την πρόοδο που έχει συντελεσθεί, ο δημόσιος τομέας εξακολουθεί να κυριαρχεί στην οικονομική ζωή της χώρας: Διατηρεί τη δεσπόζουσα και συχνά μονοπωλιακή θέση σε διάφορους τομείς όπως στον ηλεκτρισμό, στην ενέργεια, στα ταχυδρομεία, στις χερσαίες και εναέριες μεταφορές, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στο τραπεζικό σύστημα, στην κοινωνική ασφάλιση. Έχει εξάλλου τον άμεσο έλεγχο, ή, έμμεσα μέσω του τραπεζικού συστήματος, ενός μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων στη γεωργία, τη βιομηχανία και τον τουρισμό. Το σύστημα αυτό, ανεξάρτητα από τις όποιες θετικές ή αρνητικές επιδράσεις του, κατά το παρελθόν, στην οικονομική πρόοδο, είναι φανερό πως έχει εξαντλήσει πλέον τα όρια του και δρα ανασταλτικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, καθώς δεσμεύει πόρους, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πιο παραγωγικά, επιταχύνοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση.(Σελ 20).

Σήμερα, αλλά και πριν χρόνια, ο Δημόσιος Τομέας έχει πάψει να δεσπόζει και να μονοπωλεί τον ηλεκτρισμό (άσχετα αν οι ιδιωτικές εταιρείες που ενεπλάκησαν έκαναν τη μεγάλη κομπίνα κι εξαφανίστηκαν), την ενέργεια (ποιος έχει άραγε τα διυλιστήρια και τα φωτοβολταϊκά;),  τις χερσαίες και εναέριες μεταφορές (πλάκα μας κάνει, δε μπορεί. Μια Ολυμπιακή είχε μείνει και ξεπουλήθηκε), την Υγεία (οι μεγαλύτεροι τζίροι γίνονται στα ιδιωτικά νοσοκομεία τα οποία πριμοδοτεί το Δημόσιο μέσω των κλειστών νοσηλείων αλλά και με την απουσία κάθε ελέγχου στις εργασιακές σχέσεις γιατρών – επιχειρήσεων) και το τραπεζικό σύστημα (δωρίζοντας την ΑΤΕ πριν προχωρήσει στη μεγάλη του έξοδο από τον τραπεζικό τομέα).

Ο κ. Στουρνάρας και το ΙΟΒΕ, λοιπόν, «έβλεπαν» από το 2006 ότι αν το Κράτος σταματούσε να «μονοπωλεί» και να «δεσπόζει» στους παραπάνω τομείς, τότε θα «επιταχυνόταν η οικονομική ανάπτυξη και η απασχόληση».

Τα παραπάνω έγιναν, αλλά η οικονομία κατέρρευσε και η ανεργία πέταξε στα ύψη. Όμως για να είμαστε δίκαιοι, το think tank του νεοφιλελευθερισμού το οποίο πιστά υπηρέτησε ο κ. Στουρνάρας γινόταν στη συνέχεια της έκθεσης πιο σαφές στη σελ. 22, ζητώντας: «Απόσυρση του Κράτους από τους τομείς προϊόντων και υπηρεσιών που ήδη παράγονται από τον ιδιωτικό τομέα (τράπεζες, τηλεπικοινωνίες, βιομηχανία, τουρισμός).

Τι ζητούσε, λοιπόν, από το 2006 το ΙΟΒΕ; Μα την κατάργηση του Κράτους και όλων των υπηρεσιών που παρέχει στους πολίτες του. Γιατί; Μα για να αναλάβουν όλες τις υπηρεσίες οι ιδιώτες. Όμως εδώ τον βρίσκω λίγο αχάριστο τον κ. Στουρνάρα, αλλά και το ΙΟΒΕ. Το Κράτος υπήρχε αλλά λειτουργούσε σε όφελος των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Τις τάιζε και τις πότιζε δημιουργώντας τον πλέον κρατικοδίαιτο και ίσως γι’ αυτό το λόγο αργόστροφο, ιδιωτικό τομέα της Ευρώπης. Το Κράτος ουδέποτε υπερασπίστηκε τους πολίτες του, ουδέποτε υπερασπίστηκε τους εργαζόμενους, ουδέποτε έλεγξε φορολογικά, περιβαλλοντικά, ουσιαστικά τον Ιδιωτικό Τομέα.

Παρ’ όλα αυτά, το Κράτος κρατούσε για τον εαυτό του πόρους. Αυτούς τους πόρους θέλει το ΙΟΒΕ και ο κ. Στουρνάρας. Είναι τόσο «πετυχημένες» οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ καθώς το 2006 υπολόγιζε πως αν το Κράτος σταματούσε να «μονοπωλεί» τους προαναφερθέντες τομείς (κάτι που έγινε δηλαδή) τότε θα πετυχαίναμε: «Αναδιάρθρωση των πρωτογενών δαπανών του δημοσίου και μείωση του δημόσιου χρέους στο 60% του ΑΕΠ, όπως ορίζουν οι κατά Μάαστριχ υποχρεώσεις μας. Μείωση των ελλειμμάτων. Μεταρρύθμιση, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, του ασφαλιστικού συστήματος (σελ. 23)».

Δείτε, όμως, τι άλλο πρότεινε ο κ. Στουρνάρας και το ΙΟΒΕ από το 2006: «Να μελετηθούν οι υπάρχουσες, πολλές προτάσεις (οι πιο πρόσφατες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) για τον τρόπο κατάρτισης του Προϋπολογισμού και να αρχίσει αμέσως η εφαρμογή αυτών που θα κριθούν προσφορότερες (Σελ 24)». Το ΙΟΒΕ, λοιπόν, πρότεινε από το 2006 την εμπλοκή του ΔΝΤ στην Ελλάδα. Έτσι, για να μη μας έρχονται όλα ως κεραυνός εν αιθρία και να μη βαυκαλιζόμαστε ότι όλα ήταν μια άτυχη στιγμή κι όχι ένα πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο.

Το Κράτος ενοχλεί τον ΙΟΒΕ και ιδεολογικά, αλλά κυρίως φοβάται ότι ίσως κάποια στιγμή λειτουργήσει όπως θα έπρεπε να λειτουργεί και παίξει τον πραγματικό του ρόλο σε αυτό το αχούρι. Δεν είναι καθόλου συμπτωματικό ότι την ώρα που η Τρόικα απαιτεί σμίκρυνση έως και εξαφάνιση του Δημοσίου εδώ και τώρα, εμφανίζεται  ο αντιπρόεδρος του ΙΟΒΕ Ραφαήλ Μωυσής σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012, δηλαδή χτες, και παρουσιάζοντας την τελευταία τριμηνιαία οικονομική έκθεση του Ιδρύματος για την ελληνική οικονομία, λέει: «Δεν μπορούν να περάσουν άλλες πιέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Το μείγμα των 1,2 εκατομμυρίων ανέργων που καταγράφεται στη χώρα προέρχεται μόνο από τον ιδιωτικό τομέα. Θα πρέπει να υπάρξει κάποια εξισορρόπηση και ο δημόσιος τομέας θα έπρεπε να συμμετάσχει στο μείγμα».

Όχι, ο ΙΟΒΕ δε ζητά ανάπτυξη. Όχι, ο ΙΟΒΕ δε ζητάει στήριξη του Ιδιωτικού Τομέα. Ο ΙΟΒΕ κρύβει ότι κάθε απόλυση εργαζόμενου οποιουδήποτε τομέα αυξάνει την ύφεση προκαλώντας κι άλλες απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα κι άλλα λουκέτα στην αγορά! Ο ΙΟΒΕ δε ζητά να διορθωθεί το Κράτος. Ο ΙΟΒΕ ζητά απολύσεις! Γιατί; Μα το λέει από το 2006: «Μια νέα περιοχή δραστηριοτήτων του Κράτους προκύπτει εξάλλου από την απελευθέρωση των αγορών και τη μεταφορά δραστηριοτήτων από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, η οποία θέτει αυξημένες ρυθμιστικές ευθύνες ιδιαίτερα για την περίοδο μετάβασης από το κρατικό μονοπώλιο στην ελεύθερη αγορά».

Ιδού το όνειρο του ΙΟΒΕ για το Κράτος. Να κάνει τον τροχονόμο καθώς θα περνάει όλη η δημόσια περιουσία στα χέρια των ιδιωτών και ύστερα πλέον μπορεί να κλείσει ήσυχο τα ματάκια του και να μας αφήσει στη φροντίδα των καρτέλ. Αυτό είναι το όνειρο του κ. Στουρνάρα και όλα αυτά περί διαπραγματεύσεων με την Τρόικα είναι ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά. Ο κ. Στουρνάρας είναι πιο Τόμσεν από τον Τόμσεν και πιο Λαγκάρντ από τη Λαγκάρντ. Αυτό είναι το σχέδιο κι εκεί θα καταλήξουμε. Τέρμα η Δημόσια Υγεία, τέρμα η Δημόσια Παιδεία, τέρμα τα ασφαλιστικά ταμεία. Περάστε από την επιχείρηση.

Και καθώς τελειώνω το κείμενο, ας σας μεταφέρω και το ανέκδοτο που είπε ο αντιπρόεδρος του ΙΟΒΕ Ραφαήλ Μωυσής στην ίδια συνέντευξη Τύπου στην οποία ζήτησε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. «Το ΙΟΒΕ πάντως», τόνισε ο κ. Μωυσής, «είναι κατά οιωνδήποτε απολύσεων». Καλό ε; Και οι άνεργοι πώς έφτασαν ξαφνικά το 1,2 εκατομμύρια; Ποιος τους απέλυσε αν όχι αυτοί που μέσα στην κρίση συνεχίζουν την κερδοφορία, επιμένουν να βγάζουν εκατομμύρια στην Ελβετία, δε σταματάνε να κερδοσκοπούν και έφεραν την Ελλάδα στην 1^η θέση της λίστας ακρίβειας της Eurostat για τα γαλακτοκομικά; Ποιος τους απέλυσε και τους εξαθλίωσε αν όχι αυτοί που αύξησαν τη ζάχαρη κατά 14,9% από πέρυσι, τα αβγά 6,8%, τα κατεψυγμένα ψάρια 4,5%, τα νωπά λαχανικά 4,3%, τη μαργαρίνη 4,2%, το γιαούρτι και το βούτυρο 3,2% κ.λπ.;

Επιλεκτική ευαισθησία έχετε κ. Μωυσή, κ. Στουρνάρα, κύριοι του ΙΟΒΕ. Αυτή την ελεύθερη αγορά ονειρεύεστε; Αυτόν τον ανταγωνισμό στις τιμές; Έτσι θέλετε να κάνετε την Υγεία και την Παιδεία; Τιμές στο ράφι κι όποιος δεν έχει το αντίτιμο ας ψοφήσει αγράμματος και άρρωστος; Είστε επικίνδυνοι και δυστυχώς τίποτε δε μπορεί να σας σταματήσει τώρα που πήρατε φόρα. Αν για εμάς το ΔΝΤ και οι Βρυξέλλες είναι κατοχικός στρατός, για εσάς είναι οι σύμμαχοι που θα σας οδηγήσουν στη νίκη όπως την περιγράφατε από το 2006. Όμως τυφλοί ήμασταν τότε και τυφλοί παραμένουμε. Άξιοι της μοίρας μας. Άβε ΙΟΒΕ, οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν.

Υγ: Οι θέσεις του ΙΟΒΕ «Για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας» που καταγράφονται από το 1997 είναι ακόμη πιο ανατριχιαστικές και αποκαλύπτουν ότι οι στόχοι του ΙΟΒΕ τώρα δικαιώνονται και για τα εργασιακά. Όμως ένα blog έχω, πού να τα χωρέσω όλα; Μπορείτε όμως να τα διαβάσετε εδώ

Δε μπορώ να σας στερήσω ένα υπέροχο απόσπασμα για την οπτική γωνία από την οποία έβλεπε – και συνεχίζει να βλέπει – την ανταγωνιστικότητα ο ΙΟΒΕ αλλά και ο κ. Στουρνάρας προσωπικά. Διαβάστε, λοιπόν, τι τον ενοχλεί στο ρόλο του Κράτους σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων: «Δεν αρκεί δηλαδή να λαμβάνονται μέτρα για την ενίσχυση π.χ. των εξαγωγών, όταν ταυτόχρονα εφαρμόζονται και πολιτικές που έχουν μεν άλλες επιδιώξεις και στόχους, αλλά και σοβαρές παρενέργειες στην ανταγωνιστικότητα. Οι κυριότερες περιοχές, όπου οι παρενέργειες αυτές εμφανίζονται με οξύτητα, είναι:

Το κόστος παραγωγής που επηρεάζεται από μια σειρά αποφάσεων, για μισθούς, κοινωνική ασφάλιση (…)

Το κόστος των κανονιστικών διαδικασιών που προκύπτει από τη συσσώρευση άχρηστων κανόνων που επιβαρύνουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων.

Η λειτουργία της αγοράς εργασίας, που λόγω των ακαμψιών που την χαρακτηρίζουν, επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το κόστος».

Ύστερα από αυτά πιστεύω πως έγινε κατανοητό για το ποιος πιέζει τον Τόμσεν να είναι τόσο… πιεστικός!