Η επιθυμία σου διαταγή, η ανάγκη σου επιταγή...

Θυμάμαι, στην λεγόμενη εποχή των παχιών αγελάδων του καπιταλισμού στην χώρα μας, όταν ήμουν γύρω στα 20 και σπούδαζα διοίκηση επιχειρήσεων(όχι από επιλογή αλλά από σπόντα), μας είχαν πάει «εκπαιδευτική εκδρομή» στο τμήμα Marketing μιας διαφημιστικής εταιρίας, το όνομα της δεν το θυμάμαι.

Ο υπεύθυνος διαφημιστής που ανέλαβε να μας ξεναγήσει στον μαγικό κόσμο της ρεκλάμας, βρήκε το διάολο του, καθώς υπήρχαν πολλές ενστάσεις από εμάς απέναντι στα επιχειρήματα του. Θυμάμαιεκ των βασικών ενστάσεων, ήταν απέναντι στην πεποίθηση του ότι η διαφήμιση και  το μάρκετινγκ, ανακαλύπτουν και καλύπτουν ανάγκες στους ανθρώπους, και όχι, όπως υποστηρίζαμε εμείς, ότι δημιουργούν επιθυμίες στις οποίες με τον καιρό εθιζόμαστε, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε, ή να νομίζουμε ότι δεν μπορούμε χωρίς αυτές.

Πριν προχωρήσω παρακάτω να ξεκαθαρίσω, για να μην παρεξηγηθώ, ότι δεν έχω κανένα πρόβλημα με την ικανοποίηση και την δημιουργία επιθυμιών στους ανθρώπους, αρκεί αυτό να γίνεται σε μια κοινωνία που έχουν καλύψει όλοι τουλάχιστον τις βασικές τους ανάγκες.

Με βάση τώρα την παραπάνω μου διευκρίνιση, και φέρνοντας το ζήτημα στο σήμερα, παρατηρούμε ότι ζούμε σε μια κοινωνία τόσο ακραία, που ενώ μια μικρή μειοψηφία μπορεί να ικανοποιεί και την πιο ματαιόδοξη της επιθυμία, υπάρχουν μεγάλες μάζες ανθρώπων, ολοένα διογκούμενες, οι οποίοι δεν έχουν καλύψει καν τις βασικές τους ανάγκες. Και δεν μιλάμε για τις ψυχολογικές, αλλά για τις στοιχειώδεις, όπως είναι αυτές τις στέγασης, της διατροφής, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης κλπ.

Υπάρχει όμως και μια ακόμη μερίδα ανθρώπων, εκείνοι οι βαθιά εθισμένοι στην αναζήτηση της ικανοποίησης των επιθυμιών τους, που όμως βρίσκονται ένα σκαλί πριν τον υποβιβασμό τους στα κοινωνικά εκείνα στρώματα που ανέφερα παραπάνω. Οι άνθρωποι αυτοί, αντί να συνειδητοποιήσουν την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκονται, συνεχίζουν να ζουν προσπαθώντας να διατηρήσουν τον προηγούμενο τρόπο ζωής τους, και όταν ακόμη αποτυγχάνουν, ρίχνουν λίγο τα στάνταρ τους, και συνεχίζουν να συμπεριφέρονται σαν άβουλοι καταναλωτές.

Το πιο επικίνδυνο από όλα όμως, είναι το γεγονός ότι όχι μόνο οι επιθυμίες, στην καταναλωτική μας κοινωνία έχουν αναχθεί τεχνηέντως σε ανάγκες, αλλά ότι οι ανάγκες τείνουν να υποβιβαστούν σε επιθυμίες, που για να ικανοποιηθούν πρέπει να υπάρχει το απαραίτητο αντίτιμο. Έτσι το αναφαίρετο δικαίωμα στην δουλειά, στην στέγαση, στην παιδεία,  στην διατροφή, στην υγεία, μετατρέπεται σταδιακά σε ευκαιρία για όσους μπορούν να ανταπεξέλθουν το κόστος. Επίσης, η «προϊόν υγεία», «προϊόν παιδεία», «προϊόν πρόνοια», σπάει σε πακέτα διαφορετικής ποιότητας, και απευθύνεται σε άτομα διαφορετικής οικονομικής επιφάνειας, καταλύοντας έτσι κανονικά και με το νόμο οποιαδήποτε επίφαση ισότητας υπήρχε στο σύστημα[1].

Εξ αιτίας του εθισμού τώρα στην κατανάλωση και στους κανόνες που διέπουν μια τέτοια κοινωνία , οι περισσότεροι συνάνθρωποι μας, αντί να επαναστατήσουν απέναντι σε αυτήν την κοινωνική διολίσθηση, έχουν αποδεχθεί ότι τα αγαθά και οι υπηρεσίες μοιράζονται δυσανάλογα με βάσει την οικονομική επιφάνεια του υποκειμένου, ακόμα και όταν αναφερόμαστε στα στοιχειώδη, τα οποία παρέθεσα παραπάνω.

Θα ήθελα να είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω και σήμερα με τον συγκεκριμένο διαφημιστή, άσχετα που δεν θυμάμαι το όνομα του, ούτε καν το όνομα της εταιρίας, και να τον ρωτήσω αν αισθάνεται ικανοποιημένος που καμπάνιες όπως την δική του σε όλον τον κόσμο, κατάφεραν να μας δημιουργήσουν ένα σωρό πλαστές ανάγκες, οι οποίες λειτούργησαν και λειτουργούν ακόμα και σήμερα ως παρωπίδες για να μην βλέπουμε, ή να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τι συμβαίνει στα παγκάκια του συνοικιακού μας πάρκου, στα συσσίτια της εκκλησίας, στις υπόγειες διαβάσεις και αλλού.

Για όλους τους υπόλοιπους, συμπεριλαμβανομένου και εμού του ιδίου(καλά το είπα ή θα με κοροϊδεύουν σαν την Τζούλια;), καλά θα κάνουμε να ανοίξουμε τα μάτια μας το συντομότερο δυνατόν και να αντιδράσουμε, πριν βρεθούμε και εμείς να περιμένουμε σε κάποια ουρά ή να τσακωνόμαστε με το χωροφύλακα για κάποιο παγκάκι.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

---

[1] Αυτό Φυσικά δεν είναι κάτι νέο, όμως το χάσμα μέρα με τη μέρα συνεχώς μεγαλώνει