"Φάε το φαΐ σου, σαν παιδί της Αιθιοπίας θα γίνεις..."

Για να γράψω αυτό το κείμενο, πήρα αφορμή απ' την ανάρτηση της Έλβα “για ένα μικρό Σομαλό” που κοντεύει να πεθάνει το ίδιο και η οικογένειά του ολόκληρη απ' την ξηρασία, αλλά κι απ' το άρθρο του Ριζοσπάστη της περασμένης Πέμπτης με τίτλο “ο εφιάλτης της πείνας και η ιμπεριαλιστική υποκρισία” (http://www.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=6360244).

Όταν ήμουν μικρό παιδί, τη δεκαετία του 80, άμα δεν έτρωγα όλο τα φαγητό μου με απειλούσαν ως εξής: “σαν παιδί της Αιθιοπίας θα γίνεις”. Με τα παιδιά που παίζαμε στις αλάνες, αν κάποιο παιδί ήταν πολύ αδύνατο, το κοροϊδεύαμε “σαν παιδί της Αιθιοπίας είσαι” (τόσο μας έκοβε και μας). Η λαϊκή αντίληψη για την πείνα στην Αφρική κρύβει πολύ φόβο, πολλά κόμπλεξ. Στα χωριά παλιότερα, αν κάποιος ήταν τετράπαχος εθεωρείτο “υγιέστατος”, λογικό βεβαίως όταν ο λαός την περίοδο της κατοχής κι όχι μόνο, πέρασε μεγάλες πείνες.

Η εικόνα των σκελετωμένων παιδιών στην Αφρική με ορούς, γάζες, μέσα σ' ένα σύννεφο από μύγες ήταν τα πρώτα ερεθίσματα που μου μπήκαν ψύλλοι στ' αυτιά: γιατί δεν έχουν να φαν;

Στην αρχή νόμιζα ότι έφταιγε ο τόπος που ζούσαν, νόμιζα ότι όλη η Αφρική ήταν έρημος Σαχάρα, δεν φύτρωνε τίποτα, νερό γιοκ. Αλλά μετά αναρωτήθηκα, αφού δεν έχουν να φαν γιατί πήγαν κι εγκαταστάθηκαν εκεί;

Τα χρόνια πέρασαν, βάλαμε λίγο μυαλό, και καταλάβαμε ότι στον κόσμο υπάρχουν πλούσιες και φτωχές χώρες. Άλλη πλάνη κι αυτή! Κάπου έβλεπα για αστέγους στις μεγαλουπόλεις των ΗΠΑ, για πάμφτωχους και κυνηγημένους μαύρους στο νότο... Ε, πώς, αφού είναι πλούσια η Αμερική;

Περάσαν κι άλλα χρόνια, βάλαμε περισσότερο μυαλό και καταλάβαμε ότι, όταν λέμε πλούσια χώρα, εννοούμε χώρα που οι πλούσιοι είναι πάμπλουτοι και οι φτωχοί πάμφτωχοι.

Η Αιθιοπία ήταν ίσως το πρώτο μεγάλο παράδειγμα που σφηνώθηκε στο μυαλό μας σχετικά με το πόσο άδικος είναι ο κόσμος μας. Όποιος ψάχνει όμως να βρει τις αιτίες των πραγμάτων, προσπαθώντας να καταλάβει το “γιατί”, στο τέλος θα καταλήξει σε ένα και μόνο συμπέρασμα: ότι στον κόσμο κυριαρχεί ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που λειτουργεί μ' αυτόν τον τρόπο, να αναγκάζει δηλαδή ολόκληρους λαούς στην πείνα και το θάνατο, για να' χουν να φαν οι πλούσιοι των άλλων χωρών.

ο ΣεΙχης Mohammed al-Amoudi, δισεκατομμυριούχος
που πλουτίζει στις πλάτες του αιθιοπικού λαού.

“[Η Αιθιοπία]αντιμετωπίζει ένα τεράστιο (από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως) διατροφικό πρόβλημα. Πάνω από 13 εκατομμύρια κάτοικοί της υποσιτίζονται. Παρ' όλ' αυτά η κυβέρνηση [της Αιθιοπίας] προσφέρει τουλάχιστον 7,5 εκατ. στρέμματα της πιο γόνιμης γης σε πολυεθνικές και πάμπλουτους επιχειρηματίες, ωστέ να εξάγουν τροφή για δικούς τους πληθυσμούς/πελάτες. Λίγα χιλιόμετρα έξω απ' την πόλη Awassa της Αιθιοπίας βρίσκονται τα μεγαλύτερα θερμοκήπια στη χώρα. Εκατομμύρια ντομάτες, πιπεριές και άλλα λαχανικά μεγαλώνουν σε συνθήκες ελεγχόμενες από υπολογιστές. Ισπανοί μηχανικοί κατασκεύασαν το μεταλλικό πλέγμα, ολλανδική τεχνολογία ελαχιστοποιεί το νερό που χρειάζεται από τις δυο γεωτρήσεις και 1000 γυναίκες μαζεύουν και συσκευάζουν 50 τόνους τροφής κάθε μέρα. Η συγκομιδή μέσα σε 24 ώρες έχει μεταφερθεί 300 χιλιόμετρα μακρυά, στην Αντίς Αμπέμπα, και κατόπιν αεροπορικώς 1600 χιλιόμετρα πιο μακριά, στα μαγαζιά και στα εστιατόρια του Ντουμπάι, της Σαουδικής Αραβίας και αλλού στη Μέση Ανατολή. Το αποτέλεσμα είναι τα 2500 στρέμματα γης όπου βρίσκονται τα θερμοκήπια της Awassa και που είναι εκμισθωμένα για 99 χρόνια στο σαουδάραβα δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία Sheikh Mohammed al-Amoudi να το έχουν καταστήσει έναν από τους 50 πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο”. (Ν. Μπογιόπουλου, “Είναι ο Καπιταλισμός ηλίθιε, σελ. 149).

Γι' αυτό το φλιτζάνι καταδικάζεται
στην πείνα ένας ολόκληρος λαός

“[...]Όταν τα εκατομμύρια των κατοίκων της Αιθιοπίας βρέθηκαν αντιμέτωπα με το μεγάλο λιμό στα μέσα της δεκαετίας του '80, η χώρα εξακολουθούσε να τροφοδοτεί με 180.000 τόνους καφέ τις πολυεθνικές του κλάδου. Τα εύφορα εδάφη της χώρας, που θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν με σιτάρι ή καλαμπόκι για να τραφεί ο λαός, συνέχιζαν να παράγουν καφέ, που σε ποσοστό σχεδόν 100% πηγαίνει στις πολυεθνικές που καβουρντίζουν τον καφέ και τον πωλούν στα σούπερ μάρκετ του “πολιτισμένου” κόσμου. Τα κέρδη των πολυεθνικών είναι τόσο μεγάλα, που δεν θα δέχονταν ποτέ να μειωθεί η παραγωγή του καφέ και να αντικατασταθεί με σιτάρι για να σωθούν μερικά παιδιά. Όπως εξηγούσε το δημοσίευμα [τουΑφρικάνου δημοσιογράφου Κάμερον Ντουόντο στον independent] για ένα φλιτζάνι καφέ που στοιχίζει στη Δύση 3 ευρώ, χρειάζονται 5 γραμμάρια καβουρδισμένου καφέ. Από 1 κιλό καφέ δηλαδή, παράγονται 200 φλιτζάνια, που αποφέρουν στους πωλητές της Δύσης 600 ευρώ. [...] Οι Αιθίοπες παραγωγοί πουλάνε το προϊόν τους στην πολυεθνική για 1 ευρώ το κιλό, που σημαίνει ότι εισπράττουν μόλις το 0,2% της αξίας του επεξεργασμένου καφέ. Εν ολίγοις, απ' τα 600 ευρώ, τους αναλογούν 1,2 ευρώ...” (στο ίδιο, σελ 153).

Δεν φταιν λοιπόν ούτε τα “άγονα” εδάφη, ούτε οι κακές διαπραγματεύσεις στην αγοραπωλησία, ούτε το ότι είναι “απολίτιστοι” κι “αμόρφωτοι”. Φταίει ο αυτή η ξύλινη λέξη που δεν αρέσει σε πολλούς: ο ιμπεριαλισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού. Το σύστημα δηλαδή, που οι βαθύπλουτοι μιας χώρας, προκειμένου να εξακολουθήσουν να έχουν κέρδη, να μη μένει στάσιμη η περιουσία τους και καταστρέφεται, την βγάζουν έξω απ' τη χώρα τους (εξαγωγή κεφαλαίου), αγοράζουν “γην και ύδωρ”, αγοράζουν δηλαδή τις παραγωγικές δυνάμεις άλλων χωρών και κερδίζουν απ' αυτές διπλά.

Κάπως έτσι πάει να γίνει τώρα και στη χώρα μας, που βλέπουμε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας μας να πουλιούνται κοψοχρονιά στο ξένο κεφάλαιο, σαν εγγύηση για τα δάνεια που θα μας δώσουν οι τράπεζές τους.

Οι λαοί δεν πρέπει λοιπόν να επιτρέψουν εικόνες σαν κι αυτή παρακάτω στις χώρες τους. Πρέπει να τσακίσουν την εξουσία των μονοπωλίων.