Μικροί μεσαίοι σε (κοινή) δράση!

Μια καταχαρούμενη παρέα μικροαστών που δεν έχουν ιδέα τι τους περιμένει.

Διαβάζω στο βιβλίο του Β.Ι. Λένιν, «ο Καρλ Μαρξ και η θεωρία του», εκδόσεις Λειψία(?), σελ. 28, ένα απόσπασμα από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο

«Απ όλες τις τάξεις, που στην παρούσα στιγμή αντιτίθενται στην μπουρζουαζία, μόνο το προλεταριάτο είναι μια τάξη πραγματικά επαναστατική. Οι άλλες τάξεις παρακμάζουν και χάνονται μέσα στην μεγάλη βιομηχανία, το προλεταριάτο αντίθετα, είναι το πιο αυθεντικό προϊόν της

Οι μεσαίες τάξεις, μικροί εργοστασιάρχες, μικροί έμποροι, τεχνίτες, χωρικοί, όλοι πολεμούν την μπουρζουαζία γιατί αυτή είναι μια απειλή για την υπόσταση τους ως μεσαίων τάξεων. Δεν είναι λοιπόν επαναστατικές αλλά συντηρητικές, ακόμα περισσότερο, αντιδραστικές. Ζητούν να κάνουν να γυρίσει ανάποδα ο τροχός της ιστορίας»

Φέρνοντας το παράδειγμα στο σήμερα, και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, παρατηρούμε ότι τα λόγια του παραπάνω αποσπάσματος δεν θα μπορούσαν να πέσουν πιο διάνα, αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Η Ελλάδα όντας μια περιφερειακή οικονομία με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, η οποία δεν κατάφερε να εκβιομηχανιστεί σε μεγάλο βαθμό σε καμιά φάση της εκβιομηχάνισης της Ευρώπης, αλλά ούτε και αργότερα, την περίοδο δηλαδή της εκβιομηχάνισης του τρίτου κόσμου, αποτελείται σήμερα από όχι και τόσο διακριτά κοινωνικά στρώματα. 

Στις εκβιομηχανισμένες χώρες όπως η Αγγλία για παράδειγμα, η εργατική τάξη είναι περισσότερο διακριτή, πιο προλεταριοποιημένη θα έλεγε κανείς[1]. Αντίθετα στην χώρα μας, εξαιτίας της μικρής ιδιοκτησίας γης αλλά και της χαμηλής βιομηχανικής παραγωγής, όπως επίσης και των διαφόρων συντεχνιακών σχέσεων είναι κάπως δύσκολο να μπει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο δίπολο αστική τάξη και εργατική τάξη ή μπουρζουαζία και εργατική τάξη. 

Υπάρχει βέβαια και στην Ελλάδα ο κόσμος των εργατών και ο κόσμος των ισχυρών, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, όμως ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, υπάρχουν και ένα σωρό υποκείμενα, τα οποία δεν έχουν ξεκάθαρο ρόλο.

Η μεγάλη μάζα των προλετάριων χειρώνακτων εργατών μέχρι και πριν λίγο καιρό, αποτελούταν από μετανάστες, οι οποίοι ήρθαν στην χώρα μας έχοντας μόνο την ιδιοκτησία του εαυτού τους και εφόσον δεν είχαν τίποτα άλλο, πούλησαν κομμάτι ψωμί την εργατική τους δύναμη, με ότι επιπτώσεις είχε αυτό(εργατική τάξη βέβαια δεν είναι μόνο οι χειρωνάκτες, αλλά ούτε και χειρωνάκτες εργάτες στην ελλάδα είναι μόνο οι μετανάστες). Από αυτές τις νέες εργασιακές/παραγωγικές σχέσεις κάποιοι έχασαν κάποιοι κέρδισαν για λίγο καιρό, μέχρι δηλαδή να έρθει η πραγματική αλλαγή.

Στις μέρες μας δείχνουν να έχουν τελειώσει τα αστεία, πλέον η μικρή και μεσαία ιδιοκτησία απαξιώνεται, οι οικονομίες κλίμακας(πολυεθνικές) της κάνουν ισχυρή επίθεση, διαλύοντας ακόμα και το ντόπιο κεφάλαιο, τις συντεχνίες και τους μικρομεσαίους, που εξ αιτίας της περιορισμένης τους τάξης μεγεθών, δεν μπορούν να αντισταθούν στην επέλαση με αξιώσεις.

Παρατηρούμε λοιπόν το εξής φαινόμενο, οι μεσαίες τάξεις(ή τα μεσαία κοινωνικά στρώματα καλύτερα), και όλοι εκείνοι που θεωρούσαν τον εαυτό τους μέση τάξη, αντιδρούν αντανακλαστικά σε αυτήν την επίθεση, ζητώντας όχι να γίνει ένα βήμα μπροστά, πιο μπροστά δηλαδή και από τον καπιταλισμό(στον σοσιαλισμό), αλλά να επιστρέψουμε στο κοντινό παρελθόν, την εποχή προ κρίσης δηλαδή που τους επέτρεπε το μεγάλο κεφάλαιο να κατέχουν ένα μικρό ή έστω ένα ελάχιστο κομμάτι από την πίττα και να καρπώνονται αυτοί ένα σεβαστό μέρος της παραγώμενης υπεραξίας.

Μαζί τώρα με την ντόπια αστική τάξη, παρασύρονται τα μεσαία αυτά στρώματα, οι συντεχνίες, οι μαγαζάτορες, οι μεγαλογιατροί, που απέναντι στο ενδεχόμενο της προλεταριοποίησης, ζητούν υπαναχώρηση στο μεικτό εκείνο σύστημα του παρελθόντος, οι μηχανισμοί του οποίου τους επέτρεπαν να είναι ένα κλίκ πιο πάνω από τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα.

Επειδή όμως η κοινωνία συνολικά πηγαίνει μπροστά, και όχι πίσω, οι αξιώσεις αυτού του κοινωνικού μορφώματος μπορούν να χαρακτηριστούν ως συντηρητικές. Ο καπιταλισμός, παρόλο που έχει μετατρέψει όλο τον κόσμο σε πεδίο δράσης του και έχουν αναπτυχθεί σε όλες τις ηπείρους δυνατές σχέσεις αλληλεξάρτησης και συγκρούσεων και παρότι η παραγωγή έχει αποκεντρωθεί γεωγραφικά, εκείνος συγκεντροποιείται. Αυτό που θέλω να πω είναι πως όλο και λιγότερα υποκείμενα(είτε αυτά είναι άνθρωποι είτε άνθρωποι που κρύβονται πίσω από νομικά πρόσωπα και εταιρίες), κατέχουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Παράλληλα, η κρίση οδηγεί μοιραία σε καταστροφή ενός μέρους του κεφαλαίου, κάτι που βγάζει ακόμα περισσότερους «παίκτες» έξω από το παιχνίδι.

Σε μια τέτοια ταχύτατα λοιπόν δημιουργούμενη μονοπωλιακού τύπου παγκόσμια οικονομία, οι πρώτοι που θα πάρουν πόδι, εφόσον αποφασιστεί, για να ελευθερωθεί το πεδίο για τα μονοπώλια, θα είναι όλοι αυτοί οι μικρομεσαίοι, και από μικρομεσαίοι ή μικροαστοί, θα υποβιβαστούν σε προλετάριοι.

Γράφει παρακάτω στην ίδια σελίδα του βιβλίου:

«Εάν είναι επαναστατικές, είναι στον υπολογισμό επικείμενου περάσματος τους στο προλεταριάτο. Υπερασπίζουν τότε τα μελλοντικά τους συμφέροντα και όχι τα σημερινά. Εγκαταλείπου την δική τους άποψη και τοποθετούνται σε αυτήν του προλεταριάτου.»

Με λίγα λόγια, η λύτρωση για τα μικρομεσαία στρώματα ή όσους νομίζουν ότι ανήκουν σε αυτά, δεν είναι η προσκόλληση τους στα μεγαλεία του παρελθόντος, στο πλάι της εγχώριας αστικής τάξης. Είναι η κατανόηση ότι αυτά δεν πρόκειται να επανέλθουν(και αν επανέλθουν θα είναι πρόσκαιρα), και η συνειδητοποίηση ότι τα συμφέροντα τους πλέον ταυτίζονται δίχως άλλο με εκείνα της εργατικής τάξης. Δηλαδή ο αγώνας τους θα πρέπει να κοιτάει μπροστά, τον σοσιαλισμό, και όχι πίσω, όταν το ιμπεριαλιστικό κτήνος δεν είχε ακόμα αναδιπλωθεί με αποτέλεσμα να σαρώσει τους από κάτω του.

Έτσι λοιπόν όπως ακριβώς ο ώριμος καπιταλισμός καταπάτησε και εξαφάνισε τις επαγγελματικές συντεχνίες(στις οποίες χρωστά σε μεγάλο βαθμό την γέννηση του) κατά το παρελθόν στις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες, με τον ίδιο τρόπο θα χτυπήσει στην Ελλάδα τους εναπομείναντες μικρομεσαίους και μικρομεγάλους, απομεινάρια μιας άλλης εποχής ή αν προτιμάτε, μιας προηγούμενης φάσης του συστήματος.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

---

[1] Βέβαια για να μην παρεξηγηθώ, η εργασία στην Αγγλία σήμερα δεν είναι αυτό που ήταν πριν από 100 χρόνια. Τότε οι περισσότεροι ήταν χειρωνάκτες, πλέον το εργατικό δυναμικό, αν και παραμένει στο σύνολο του χωρίς ιδιοκτησία, απασχολείται σε μεγάλο βαθμό και σε εξειδικευμένες θέσεις επιστημονικού προσωπικού, υπηρεσιών πληροφορικής, ασφάλειας κ.α.