18 Μαρ 2012

Ή «θεωρία» του αυθορμήτου

Μια και έχουμε ακούσει πάνω από μία φορά ο καθένας μας, πως το ΚΚΕ  "βδελύσεται το αυθόρμητο", πως "καταγγέλει ό,τι δεν ελέγχει", και άλλα καλούδια τέτοιου τύπου (που όσο πλησιάζουν οι εκλογές θα ακούμε και εντονότερα), είπαμε να ξεκαθαρίσουμε σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο, την σχέση μεταξύ αυθόρμητου και οργανωμένου κινήματος, όπως τουλάχιστον αυτή έχει κατασταλάξει στην Μαρξιστική-Λενινιστική σκέψη. Από εκεί και πέρα κάθε κουβέντα και κριτική, νομίζω πως οφείλει να γίνεται επάνω σε αυτό ακριβώς το καταστάλαγμα., και φυσικά με πλήρη αποδοχή από την μεριά αυτών που την ασκούν, πως η κριτική τους δεν αφορά στενά την ό,ποια πολιτική του ΚΚΕ, αλλά την ίδια την Μαρξιστική-Λενινιστική σκέψη γενικότερα....

.Ή «θεωρία» του αυθορμήτου είναι η θεωρία του οπορτουνισμού. Υποκλίνεται μπροστά στο αυθόρ­μητο του εργατικού κινήματος, αρνείται γενικά τον διευθυντικό ρόλο τής πρωτοπορίας, του κόμματος της Εργατικής Τάξης.

Ή θεωρία αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με τον επαναστατικό χαρακτήρα του εργατικού κινήματος. Διακηρύσσει ότι ή πάλη δεν πρέπει να κατευθύνεται εναντίον των βάσεων του καπιταλισμού, ότι το κίνημα πρέπει ν' ακολουθεί αποκλειστικά τον δρόμο των «δυνατών» διεκδικήσεων των «παραδεκτών» από τον καπιταλισμό. Είναι γενικά υπέρ τής «γραμμής της ελάσσονος αντιστάσεως» αντιπροσωπεύει την ιδεολογία του τρέϊντ-γιουνιονισμού.

Δεν θέλει να βαδίζει το Κόμμα επικεφαλής της εργατικής τάξης, ν' ανυψώνει την συνείδηση των μαζών, να σέρνει το κίνημα από πίσω του. Υποστηρίζει ότι τα συνειδητά στοιχεία του κινήματος δεν πρέπει να εμποδίζουν το κίνημα ν' ακολουθεί το δρόμο του κι' ότι το κόμμα πρέπει να προσαρμόζεται στο αυθόρμητο κίνημα και να σύρεται ρυμουλκούμενο απ’ αυτό. Είναι ή θεωρία της υποτίμησης του ρόλου του συνειδητού στοιχείου μέσα στο κίνημα, η ιδεολογία των «οπαδών της ουράς», η λογική βάση κάθε οπορτουνισμού


.Πρακτικά, η θεωρία αυτή πού ανεφάνη, πριν απ’ την πρώτη επανάσταση στην Ρωσία, έφερνε τους οπαδούς της τους «οικονομιστές» ν' αρνούνται την ανάγκη ενός ανεξαρτήτου εργατικού κόμματος στη Ρωσία, να εξεγείρονται εναντίον της επαναστατικής πάλης του προλεταριάτου κατά του τσαρισμού, να διδάσκουν την τρεϊντγιουνιονιστικήν πολιτική μέσα στο κίνημα, να βάζουν εν γένει το εργατικό κίνημα κάτω από την αιγίδα και την διεύθυνση τής φιλελεύθερης μπουρζουαζίας.

Ή πάλη της παλαιάς «Ισκρας» και η λαμπρή κριτική του της θεωρίας των «οπαδών της ουράς» πού δόθηκε απ’ τον Λένιν στο έργο του «Τι να κάνουμε;»* όχι μόνον κατέβαλαν τον οικονομισμό, άλλα και δημιούργησαν τις θεωρητικές βάσεις του πραγματικά επαναστατικού κινήματος της εργατικής τάξης της Ρωσίας.

Χωρίς την πάλη αυτή, ήταν αδύνατο και να διανοηθεί ακόμα κανείς, την δημιουργία στη Ρωσία ενός ανεξαρτήτου εργατικού κόμματος που να έπαιζε τον διευθυντικό ρόλο στην επανάσταση.

Άλλα η θεωρία του αυθορμήτου δεν είναι μονοπώλιον της Ρωσίας. Είναι εξαιρετικά διαδεδομένη— είναι αλήθεια με λίγο διαφορετική μορφή — σ' όλα τα κόμματα της II Διεθνούς. Γενικά είναι η θεωρία των «παραγωγικών δυνάμεων», θεωρία που αναμασήθηκε απ’ τους ηγέτες της II Διεθνούς και που δικαιολογεί τα πάντα, συμβιβάζει τα πάντα, διαπιστώνει τα γεγονότα όταν πια έχουν γίνει φανερά για όλους και μένει ικανοποιημένη μετά την διαπίστωση αυτή.
Ό Μαρξ έλεγε ότι η υλιστική θεωρία δεν μπορεί να περιορίζεται στο να εξηγεί τον κόσμο, ότι πρέπει ακόμα να τον μεταβάλλει. Άλλα ό Κάουτσκυ και οι όμοιοι του δεν σκοτίζονται για την μεταβολή αυτή, προτιμούν να περιορίζονται στο πρώτο μέρος της θεωρίας τού Μαρξ. Να ένα από τα απειράριθμα παραδείγματα της εφαρμογής της «θεωρίας» των παραγωγικών δυνάμεων. Στο συνέδριο τής Βασιλείας, τα κόμματα της II Διεθνούς είχαν απειλήσει να κη­ρύξουν τον «πόλεμο κατά τού πολέμου» σε περίπτωση στρατιωτικής σύρραξης. Λοιπόν, μόλις άρχισε ο ευρωπαϊκός πόλεμος τα κόμματα αυτά έβαλαν στο ντουλάπι το σύνθημα «πόλεμος κατά του πολέμου» και το αντικατάστησαν με το σύνθημα : «Πόλεμος για την Ιμπεριαλιστική πατρίδα». Ή αλλαγή αυτή του συνθήματος έφερε τον θάνατο εκατομμυρίων εργατών, αλλά θα ήταν σφάλμα, να πιστέψουμε πως υπάρχουν υπεύθυνοι γι' αυτό, πως μερικοί άνθρωποι πρόδωσαν την εργατική τάξη. Ολα έγιναν σύμφωνα με την φυσική τάξη των πραγμάτων. Πράγματι ή διεθνής είναι ένα «όργανο ειρήνης» κι' όχι όργανο πολέμου. Έξ άλλου, «δεδομένου του πεδίου των παραγωγικών δυνάμεων» που υπήρχε τότες, ήταν αδύνατο να γίνει διαφορετικά. Κι’ έτσι όπως το εξηγεί ο Κάουτσκυ, το σφάλμα βρίσκεται στις «παραγωγικές δυνάμεις».

Και ο ρόλος των κομμάτων, και η σημασία τους μέσα στο κίνημα; Ναι, άλλα τι μπορεί να κάνει ένα κόμμα εναντίον ενός παράγοντος τόσο αποφασιστικού όσο το πεδίο των «παραγωγικών δυνάμεων»;

Θα μπορούσε, κανένας να φέρει σωρεία αναλόγων παραδειγμάτων της νοθείας αυτής του μαρξισμού, που φυσικά αποβλέπει στο να σκεπάζει τον οπορτουνισμό και συνολικά δεν είναι άλλο από μια ευρωπαϊκή προσαρμογή της θεωρίας των «οπαδών της ουράς» την οποία ο Λένιν καταπολεμούσε ήδη από την πρώτη επανάσταση.

Είναι φανερό πως το χτύπημα της βασικά εσφαλμένης αυτής θεωρίας είναι ο προαπαιτούμενος όρος της δημιουργίας κομμάτων πραγματικά επαναστατικών στη Δύση.


___________________________________________________________________________________
Αποσπάσματα από το άρθρο "κριτική της θεωρίας του αυθόρμητου ή ο ρόλος της πρωτοπορείας στο κίνημα", Ι.Β.Στάλιν/ "Ζητήματα λενινισμού" σελ 18/Αθήνα/ χρονολογία άγνωστη,
 εδώ σε διαφορετική μετάφραση από το διαδύκτιο.
*Για λεπτομερέστερη κατανήση των σχέσεων συνειδητού-αυθόρμητου, πιστεύουμε πως η ανάγνωση του "τι να κάνουμε" είναι επιβεβλημένη.
Πόσο προφητικά μπορεί να είναι τα παρακάτω αποσπάσματα για σημερινούς πολιτικούς σχηματισμούς:
"...τίποτα δε φοβούνται στον κόσμο σήμερα που το αυθόρμητο κυριαρχεί σχεδόν απόλυτα στο κίνημά μας, όσο την "υποτίμηση του αυθόρμητου στοιχείου"...
"...Ένα πρωτοπόρο τμήμα που φοβάται μη τυχόν και το συνειδητό στοιχείο ξεπεράσει το αυθόρμητο,..."
"...Μήπως μπερδεύουν τη λέξη εμπροσθοφυλακή με τη λέξη οπισθοφυλακή;..."  

13 σχόλια:

  1. Δυνατό άρθρο ...

    Και άκρως επίκαιρο !

    Δίνει πειστικές εξηγήσεις και διάφορα "αυθόρμητα", σαν τον Δεκέμβρη του 2008, τους "αγανατκισμένους", το "κίνημα της πατάτας" και άλλα που θα δούμε προεκλογικά !

    Να πω μιαν άποψη.
    Αν το όποιο αυθόρμητο, δεν μετατραπεί ΑΜΕΣΩΣ σε Οργανωμένη Ταξική Πάλη, όχι μόνο θα εκφυλιστεί σύντομα, αλλά θα οδηγήσει το Κίνημα σε τεράστια οπισθοχώρηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @Faros:
      Αν είναι κάτι που μου μοιάζει μαρτύριο, είναι πως πρέπει εν έτει 2012 να επανεφευρίσσκουμε τον ...τροχό(!), και να μιλάμε για πράγματα που είναι λυμένα από την πείρα του κινήματος εδώ και 1οο τουλάχιστον χρόνια!
      Το πράγμα, γίνεται ακόμη χειρότερο δε, εάν σκεφτούμε πως σαν "αυθόρμητο" οι Λένιν-Στάλιν λαμβάνουν υπόψην τους το συνδικαλιστικό εργατικό κίνημα, το οποίο με τα σημερινά δεδομένα (αγανακτισμένοι, πατάτες κλπ) πρέπει να θεωρηθεί μάλλον "υπερσυνειδητό"...

      Διαγραφή
  2. TRASH: Χε χε, δίκιο έχεις !

    Έναν, προχθές σε μια τιβι, τον ρώτησαν για τη διαφθορά στο ΙΚΑ και το Υπουργείο Ανάπτυξης (άκου ανάπτυξης ... τέλος πάντων) και αυτός τους λέει:

    - Καλά, εσείς, σήμερα ανακαλύψατε την ... αμερική !!!

    Και έτσι είναι. Πρέπει καθημερινά και για πολλά χρόνια ακόμα να λέμε τα αυτονόητα !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ωραιο κειμενο
    δεν ξερω ομως ποσοι απο τους υπέρμαχους του κινηματος της πατατας θα κατσουν να το διαβασουν χωρις προκατάληψη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @Poe:
      Το πρόβλημα είναι πως αυτό το ρημάδι το "ζητήματα Λενινισμού" (που είναι και υπερβολικά εκλαϊκευμένο), δεν το έχουμε διαβάσει, καν οι περισσότεροι από εμάς...

      Διαγραφή
    2. ΓΙατι δεν το διαβαζουν στην καθημερινοτητα,στις συνθηκες στις οποιες ζουν δεν καταλαβαινουν οτι τελειωσαν πια τα ημημετρα;
      Μερικα πραγματα για οποιον θελει να ανοιξει τα ματια ειναι απολυτως ξεκαθαρα.

      Οποιος ομως δεν αναλαμβάνει ευθύνεις και θελει να συνεχισει να ονειροβατει, μπορει να "σκαλώνει" σε 100 διαφορετικες βλακειουλες καθε μερα.

      Διαγραφή
  4. Y.G.
    όσο πλησιάζουν οι εκλογές, σκέφτομαι να ανεβάζω Stalin ...κατά ριπάς! Έχει απαντήσει από το 1925, σχεδόν σε όλες τις σημερινές αιτιάσεις εναντια στο ΚΚ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγω τωρα σε 10 μερες θα ξεμπλεξω με τις δυο τελευταιες εργασιες για φετος και θα μπω πιο ενεργα στον στιβο μαχης της κομμουνιστικης προπαγανδας:)

      Εδα εχω ζορια οπως ισως εχεις υποψιαστει

      Διαγραφή
  5. Να διευκρινίσουμε μόνο, ότι το αυθόρμητο βρίσκεται σε διαλεκτική σύνδεση με το οργανωμένο και συνειδητό τμήμα της εργατικής τάξης. Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς για τις νέες δυνάμεις που μπαίνουν στην ταξική πάλη.

    Η αστική θεώρηση θεωρεί το ένα αντιμαχόμενο στο άλλο, αλλά ο μ-λ θεωρεί το ίδιο το περιεχόμενο αυτής της οπτικής ολοκληρωτικά παραπλανητικό και δογματικό. Ο μ-λ θεωρεί πως το ένα είναι φυσική συνέπεια του άλλου και σε διαλεκτική αλληλοσύνδεση αναμεταξύ τους.

    Χαρακτηριστική επ αυτού είναι η γνωστή ρήση του Λένιν ότι“το «αυθόρμητο στοιχείο» δεν αποτελεί στην ουσία τίποτε άλλο παρά εμβρυακή μορφή του συνειδητού” δηλαδή το ένα είναι νομοτελειακή συνέχεια του άλλου.

    Φυσικά και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Διότι σε άλλη περίπτωση, δηλαδή στην περίπτωση που υπάρξει απαίτηση να μην υπάρχει αυθόρμητο κίνημα ουσιαστικά ανατρέπεται ο μαρξισμός, καθώς έτσι θα ζητείται το ξεκάθαρα ιδεαλιστικό αίτημα, η συνείδηση να προηγηθεί του Είναι και της ύλης.

    Ο ρόλος του συνειδητού κινήματος, είναι να επιταχύνει την εμπειρία του στο αυθόρμητο και να γενικεύει την πείρα που έχει το ίδιο, κι όχι να το αντιπαλέψει ή να το υποτιμήσει. Με δυο λόγια, να καταδείξει τον αντιδραστικό ρόλο που παίζει η αστική θεώρηση η οποία προσπαθεί να τα φέρει σε αντιπαράθεση.

    Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε κάθε μ-λ ώστε να καταγγέλλει αρχής εξ αρχής το παραπλανητικό του ερωτήματος κι όχι να παίρνει θέση σε ένα ανύπαρκτο πρόβλημα που το θέτει η αστική θεώρηση. Το ζήτημα συνειδητού και αυθορμήτου βρίσκεται σε νομοτελειακή διαλεκτική ενότητα κι όπως το συνειδητό κομμάτι του κινήματος είναι η πρωτοπορία του, το ίδιο γοητευτικό θα είναι το αυθόρμητο στις νέες μάζες που μπαίνουν στο κίνημα.

    Μέσα από αυτή την πείρα που είχε ο Μαρξ πάνω στο εργατικό κίνημα και κάνοντας κριτική για τα πρώτα του βήματα και στο κίνημα των Λουδιτών, αναφέρει στο Κεφάλαιο ότι “Χρειάζεται χρόνος και πείρα για να μάθει ο εργάτης να διακρίνει τις μηχανές από την κεφαλαιοκρατική τους χρησιμοποίηση κι έτσι να στρέψει τις επιθέσεις του όχι ενάντια στα ίδια τα υλικά μέσα παραγωγής, αλλά ενάντια στην κοινωνική μορφή της εκμετάλλευσής τους”

    α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @α:
    Κανείς δεν διαφωνεί με αυτά λες, ούτε εξάλλου και τα άρθρα των Λένιν-Στάλιν, που παραθέτουμε παραπάνω.
    Το ζήτημα είναι πως πρέπει να απαντήσουμε και πάλι σε αραχνιασμένες δευτεροδιεθνιστικές θεωρίες του τύπου "το κίνημα είναι το παν- ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτα", και πως έχει αρχίσει εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια μία ιδεολογική εκστρατία, η οποία προβάλει σαν ηθική-πολιτική "προστυχία"(τουλάχιστον), κάθε προσπάθεια από την πλευρά του "οργανωμένου-συνειδητού", να μπολιάσει το "αυθόρμητο". Αυτήν την προσπάθεια ο φείλουμε να ξεσκεπάσουμε, σαν τελεσίγραφο υποταγής του κινήματος ("αυθόρμητου" και "συνειδητού") στην αστική ιδεολογία, αλλά και να υπενθυμήσουμε εδώ και πόσα χρόνια έχει λύσει αυτά τα ζητήματα, η ίδια η πείρα του επαναστατικού κινήματος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Με λιγα λογια οταν το αυθορμητο χρησιμοποιειται σαν οπλο εναντιον του συνειδητου, για να κρατησει εστω και για λιιιιγο ακομα τις μαζες καρφωμενες και παγιδευμενες, τοτε κατι βρωμαει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. "Ή «θεωρία» του αυθορμήτου είναι η θεωρία του οπορτουνισμού. Υποκλίνεται μπροστά στο αυθόρ­μητο του εργατικού κινήματος"

    Οι μουντζώνοντες της φωτό είναι...το εργατικό κίνημα; Ωιμέ. Αν ήταν έτσι το εργατικό κίνημα, έστω το αυθόρμητο...ζήτω που καήκαμε.

    Απογοητευμένοι ΠΑΣΟΚοι ήταν οι άνθρωποι, η Παπαρήγα τα είπε με το όνομά τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @Αντώνης:
      Ακριβώς το ίδιο επισήμανα και εγώ παραπάνω. Αυτό που οι Λένιν-Στάλιν οριοθετούσαν ως "αυθόρμητο" με τα τότε κριτήρια της Ρωσίας, έχουμε καταντήσει στις μέρες μας, να θεωρείται "συνειδητό", και μάλιστα υπέρ του δέοντος...
      -Μου περνάει από το μυαλό, πως αν ο Λένιν είχε προλάβει να δει πριν το '17 "φασκελώνοντες αγανακτισμένους", θα είχε πάει πάει από εγκεφαλικό πριν την επανάσταση...

      Διαγραφή

Κάθε χρήστης μπορεί να σχολιάσει στο γλόμπινγκ αφού επιλέξει διακριτικό ψευδώνυμο για αποφυγή συγχίσεων είτε με λογαριασμό Google είτε με τη χρήση της υπηρεσίας openID είτε με την απλή επιλογή ονόματος χρήστη.
Προσβλητικά ή υβριστικά σχόλια για συντάκτες ή σχολιαστές θα διαγράφονται. Δεν ενθαρρύνεται η χρήση υβριστικών λέξεων ή εκφράσεων.
Ο σχολιασμός γίνεται με το ελληνικό αλφάβητο και με μικρά γράμματα

Οι διαχειριστές έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε διαγραφή σχολίων που δημιουργούν σκόπιμη ή μη σύγχιση και απομάκρυνση από το θέμα της ανάρτησης.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...