Το κομμουνιστικό κόμμα και οι νόμοι στον καπιταλισμό (μέρος 2ο)

Μπελογιάννης: συνελήφθη για "κατασκοπεία" (υπέρ του λαού;)

(Λόγω της επικαιρότητας καθυστερήσαμε το δεύτερο μέρος, το link για το πρώτο μέρος: http://e-globbing.blogspot.com/2011/05/1.html )

Δεν υπήρχε καλύτερη αφορμή για τη συνέχεια του 1ου μέρους του άρθρου περι αστικής νομιμότητας, από το αισχρό δημοσίευμα της Καθημερινής, του αξιοθρήνητου “αναλυτή” Σ. Κασιμάτη με την παρατήρηση: “το ΚΚΕ, με τη στάση που τηρεί, επιβεβαιώνει πόσο εσφαλμένη ήταν η άνευ όρων νομιμοποίηση του το 1974”.

Το ΚΚΕ, όπως και κάθε κομμουνιστικό κόμμα επιδιώκει την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Αυτό ασφαλώς, συνεπάγεται και την κατάργηση των νόμων που εκφράζουν τα καπιταλιστικά συμφέροντα και δη αυτά της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, το κληρονομικό δίκαιο κλπ. Όπως είπαμε, ο μετασχηματισμός αυτός της κοινωνίας γίνεται μόνο με βίαιο ξερίζωμα της εξουσίας των κεφαλαιούχων και την “δήμευση” της περιουσίας τους από τη νέα εξουσία. Της οποίας φορέας είναι η εργατική τάξη και τα σύμμαχα λαϊκά στρώματα. Ο όρος που έχει καθιερωθεί γι' αυτό το είδος εξουσίας από τον Μαρξ είναι η “δικτατορία του προλεταριάτου” ή οποία ηχεί παράξενα, ως και ενοχλητικά σε πολλούς. Ίσως κι όχι άδικα λόγω της αρνητικά φορτισμένης λέξης “δικτατορία” στα καθ' ημάς με Παπαδοπουλαίους και Πατακούς, ωστόσο χρησιμοποιείται ο όρος σε αντιδιαστολή με την έννοια “δικτατορία της αστικής τάξης”, με την οποία εννοούμε στο αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα ως μορφή διακυβέρνησης στον καπιταλισμό.

Ο Λένιν μεταμφιεσμένος σε εργάτη
στα πλαίσια παράνομης δράσης

Τι γίνεται με το κομμουνιστικό κόμμα όταν δραστηριοποιείται σε συνθήκες καπιταλισμού; εδώ μπορούμε να αναφερθούμε στον Λένιν: “ο νόμιμος κοινοβουλευτισμός, με ένα αντιδραστικότατο “κοινοβούλιο” προσφέρει πολυτιμότατες υπηρεσίες στο κόμμα του επαναστατικού προλεταριάτου, στους μπολσεβίκους. [...]” “[...] την νικηφόρα πάλη τους ενάντια στην κοινοβουλευτική αστική δημοκρατία [...] την άρχισαν πολύ προσεχτικά και την προετοίμασαν με τρόπο κάθε άλλο παρά απλό [...]”,”[...] δεν καλούσαμε τις μάζες να ανατρέψουν την κυβέρνηση, αλλά εξηγούσαμε πώς είναι δυνατόν να ανατραπεί [...] Δεν κηρύσσαμε την αποχή από το αστικό κοινοβούλιο, από τη Συντακτική Συνέλευση, αλλά λέγαμε από τη συνδιάσκεψη του Απρίλη (1917) του κόμματός μας, λέγαμε επίσημα [...] ότι μια δημοκρατία με συντακτική είναι καλύτερη από μια δημοκρατία χωρίς συντακτική, και η “εργατοαγροτική”, η σοβιετική δημοκρατία είναι καλύτερη από κάθε αστικοδημοκρατική κοινοβουλευτική δημοκρατία”. (Λένιν, Αριστερισμός, η παιδική αρρώστεια του κομμουνισμού).

Η πείρα από την Οκτωβριανή επανάσταση, αλλά και από τη “γενική δοκιμή” όπως λέχθηκε, την επανάσταση του 1905, έδειξε ότι τα ΚΚ, στα πλαίσια της αναγκαίας πολιτικής πάλης, πρέπει να συμμετέχουν στο αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα ως τμήμα της γενικότερης επαναστατικής τακτικής ενός ΚΚ. Γιατί; πρώτον, γιατί βρίσκονται μέσα στο κάστρο της καπιταλιστικής εξουσίας και έχουν τη δυνατότητα να το μελετούν καλύτερα. Δεύτερον μπορούν και αξιοποιούν τα διάφορα προνόμια των βουλευτών σε όφελος της οργάνωσης και του κινήματος. Τρίτον μπορούν να διακρίνουν καλύτερα από κοντά τις ρωγμές του συστήματος και διαμορφώνουν ανάλογα την τακτική πάνω στις αδυναμίες του. Τέταρτον, βάζουν την επαναστατική επιχειρηματολογία μέσα στο άντρο της καπιταλιστικής εξουσίας.

Το ΚΚΕ πάντοτε επεδίωκε τη νόμιμη λειτουργία του στα πλαίσια της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η πρώτη απαγόρευση ήταν ο περίφημος νόμος του 29 απ' τον “εθνικό ηγέτη” Βενιζέλο, που είναι γνωστός σαν Ιδιώνυμο. Στην αντίσταση το ΚΚΕ επέβαλλε defacto την παρουσία του στην ελληνική κοινωνία, ποτέ βεβαίως δεν υπήρξε κάποιος νόμος που να καταργεί το ιδιώνυμο. Υπήρξε δηλαδή τότε δίκαιο που παρήχθη από την defacto επιβολή του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στα ελληνικά πράγματα, όταν τα αστικά πολιτικά κόμματα είχαν φύγει στην Αίγυπτο παίρνοντας μαζί ό,τι υπήρχε από χρυσάφι στα ταμεία του κράτους τότε, τους κόπους του ελληνικού δηλαδή.

Ο Βενιζέλος, μέγας αστός πολιτικός,
πρώτος δίωξε νομικά τους κομμουνιστές

Ξανακυρήχτηκε εκ νέου παράνομο με τον αναγκαστικό νόμο 509 του '47, μετά την ήττα στον εμφύλιο του Δημοκρατικού Στρατού, του ένοπλου τμήματος του ΚΚΕ δηλαδή. Ξαναεπέβαλλε την defacto νομιμοποίησή του το 74 με την πτώση της χούντας, που “έσωσε” τότε την Ελλάδα από τον “κομμουνιστικόν κρημνόν”.

Ποτέ πάντως δεν ήταν αυτοσκοπός η “νομιμοποίηση” του ΚΚΕ. Ασφαλώς υπήρξαν και κομμουνιστές που απολυτοποίησαν τον στόχο της “νομιμοποίησης”, ξεχνώντας – έστω προσωρινά – τον στρατηγικό στόχο της σοσιαλιστικής επανάστασης. Η διεθνής κατάσταση τη δεκαετία του 80, με την πολιτική της “περεστρόικα” στην ΕΣΣΔ που ήταν πλέον η φανερή επικράτηση της γραμμής επαναφοράς καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής (καπιταλισμού δηλαδή) επηρεάστηκε ανάλογα και το ΚΚΕ (γεγονός που αναγνώρισε στο πρόσφατο 18ο Συνέδριο ως αδυναμία του ΚΚΕ τότε) με αποτέλεσμα την πορεία προς την σύμπραξη με την ΕΑΡ (πρώην ΚΚΕ εσωτερικού) και τη δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού, την υιοθέτηση “αστικών” αντιλήψεων κυβερνητισμού κλπ.

Έχουμε ξαναπεί ότι το ΚΚΕ δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα για την περίοδο αυτή, ωστόσο στη συνείδηση του κόσμου είναι πλέον ξεκαθαρισμένο ότι είχε κάνει το κόμμα δεξιά στροφή, με την επίδραση εκείνης της “πτέρυγας” της κεντρικής επιτροπής που αποσπάστηκε το 91 και σήμερα βρίσκεται κυρίως στον Συν και το ΠΑΣΟΚ. Η ψύχραιμη αποτίμηση των επιλογών του κόμματος για την περίοδο εκείνη, απαιτεί την απομάκρυνση χρονικά από τα γεγονότα ώστε να γίνει πιο ψύχραιμη προσέγγιση. Οι επιλογές του κόμματος εκείνη την περίοδο φαίνονται να μην ερχόντουσαν σε σύγκρουση με τις συλλογικές αποφάσεις του κόμματος, από την defacto νομιμοποίηση του κόμματος και μετά. Επιπλέον, είχε επιτευχθεί αυτή η πολυπόθητη – και εν πολλοίς αγνή – επιθυμία πολλών αριστερών για “ενότητα της αριστεράς”, επιλογή που την πλήρωσε όμως το κίνημα συνολικά (πέρα από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης που ήταν ισχυρό πολιτικό και κινηματικό πλεονέκτημα) με τη βαρύτατη διπλή διάσπαση 89 – 91.

Η λειτουργία του ΚΚΕ εντός του καπιταλιστικού πλαισίου έχει πολλές και σύνθετες δυσκολίες, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίζει πολύμορφα και με συνεχείς αναπροσαρμογές. Πάντα, σε περιόδους όξυνσης της ταξικής πάλης και της διαφαινόμενης ισχυροποίησης του ΚΚΕ και του μαζικού κινήματος συνολικά, παραμονεύει στη γωνία το σύστημα και οι μηχανισμοί του να εμποδίσουν ή και να επιδιώξουν την πλήρη ενσωμάτωση έως και διάλυση του κόμματος. Πολλοί το παίρνουν αψήφιστα και λεν, “σιγά μην ασχολείται το σύστημα μαζί σας”, ”νομίζετε ότι είστε το κέντρο του κόσμου” κλπ. Η πραγματικότητα είναι ότι το ΚΚΕ αντικειμενικά, και λόγω της γερής οργανωτικής δομής του, και λόγω της πολύχρονης παρουσίας του στο ελληνικό μαζικό κίνημα, και λόγω της ισχυρής επίδρασης που έχει σε μεγάλο τμήμα του λαού, πέρα από την εκλογική του επιρροή, είναι πραγματικός βραχνάς για το σύστημα.

Το δημοσίευμα της Καθημερινής, κατεξοχήν φερέφωνο των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου στη χώρα μας, φανερώνει έστω και αχνά την ενδόμυχη επιθυμία των μεγαλοεπιχειρηματιών να χτυπηθεί το ΚΚΕ με όλα τα μέσα, μέχρι του σημείου να αμφισβητηθεί και η νόμιμη δράση του.

εκτύπωση παράνομου "Ριζοσπάστη"

Απ' την άλλη, σε περίοδο σχετικής όξυνσης της ταξικής πάλης, η νόμιμη δράση του κόμματος εντός του πλαισίου του καπιταλισμού επηρεάζεται από τις ίδιες τις αντιφάσεις του καπιταλισμού και δημιουργεί αναγκαστικά, διαλεκτικά και αντιφάσεις στη δράση του, περιορίζονται οι δυνατότητές παρέμβασής του και οικονομικής αυτοτέλειάς του. Ιστορικά, το κόμμα πάντοτε κατάφερνε, μέσα από χίλιες δυο δυσκολίες να λειτουργήσει και να οργανώνει το λαό, ακόμα και με τα πενιχρότερα μέσα και να διατηρήσει την ιστορική του συνέχεια.

Κάποιοι αστικοί νόμοι, που έχουν μέσα τους και το στοιχείο της πίεσης του λαϊκού κινήματος και της υποχώρησης της αστικής τάξης, αυτά που λέμε “κατακτήσεις” των εργαζομένων (οχτάωρο, άδεια με αποδοχές, δώρα χριστουγέννων, πάσχα και επίδομα αδείας κλπ) είναι κι αυτοί νόμοι στον καπιταλισμό και το ΚΚΕ επιδιώκει την προστασία τους αλλά και τη διεύρυνσή τους. 

Σήμερα σε συνθήκες κρίσης και επίθεσης σε όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων, το ΚΚΕ εκτίμησε στο τελευταίο του συνέδριο ότι χρειάζεται ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και αγωνιστική αντεπίθεση στα μέτρα που παίρνονται. Η ανασύνταξη των δυνάμεων του κόμματος αλλά και συνολικά του κινήματος (το οποίο ασφαλώς στο σύνολό του δεν ταυτίζεται με τις δυνάμεις του ΚΚΕ) είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εντείνει την καταστολή αλλά δημιουργεί και το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο για να το ανακόψει. Η λέξη “νομοταγής” πολίτης που συνηθίζεται, έχει αναχθεί σε μεγάλη αξία, ιδίως αυτές τις εποχές που το σύστημα πολεμά την αστικώς νοούμενη ασυδοσία και προσπαθεί να καλυτερέψει τον καπιταλισμό. Νέοι νόμοι θα ρθουν που θα περιορίζουν τη δράση των κομμουνιστών και της οργάνωσής τους, αυτό είναι σχεδόν βέβαιο. Οι αντιφάσεις του συστήματος όμως δεν μπορούν μπαλωθούν με κανέναν νόμο. Οι κομμουνιστές το γνωρίζουν αυτό και έχουν υποχρέωση να τις αξιοποιήσουν, να μεγαλώσουν τις ρωγμές.