Το ΚΚΕ σε φάση... διαλογισμού

Aπο το Ποντικι

 Με την εκλογική του πτώση στις πρόσφατες εκλογές του Ιουνίου στα επίπεδα του 1993, το ΚΚΕ πέρασε σε μια νέα φάση, η οποία χαρακτηρίζεται από τη δυσκολία που έχει η επιλογή να επικυρωθεί στο ερχόμενο συνέδριο η «γραμμή» με την οποία ο Περισσός έχασε στις εκλογές τη μισή σχεδόν εκλογική του δύναμη.

Με άλλα λόγια, η πορεία προς την επικύρωση μέσω του επερχόμενου 19ου συνεδρίου της φυσιογνωμίας που διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια στην κατεύθυνση της αποτίναξης των χαρακτηριστικών της περιόδου Φλωράκη συναντά την αμφισβήτηση μερίδας της βάσης και μεσαίων στελεχών του κόμματος, δημιουργώντας πλήθος ερωτημάτων για το αν αυτή η κατάσταση φέρει νέα δεδομένα ή όχι για την πορεία του ΚΚΕ στα πολιτικά πράγματα της χώρας, και μάλιστα στην παρούσα συγκυρία.

Μικρό δείγμα της εν λόγω αμφισβήτησης περνά μέσα από τα κείμενα του προσυνεδριακού διαλόγου που δημοσιεύονται στον «Ριζοσπάστη» και την ΚΟΜΕΠ και από τα οποία δεν μπορεί βεβαίως κανείς να αποκομίσει μια πλήρη εικόνα για το εύρος της εσωκομματικής κριτικής. Παρουσιάζουν ενδιαφέρον, πάντως, τόσο τα κείμενα που υπερασπίζονται τις θέσεις του κόμματος (τα περισσότερα) όσο κι εκείνα που ασκούν κριτική.

Ειδικότερα η άρνηση συμμετοχής σε αριστερή κυβέρνηση συναντά ευρεία αποδοχή, το ίδιο κατά συνέπεια και η θέση του κόμματος για τη «Λαϊκή Συμμαχία», σύμφωνα με την οποία το ΚΚΕ δεν μπορεί να συνάψει συμμαχίες με άλλες πολιτικές δυνάμεις παρά μόνο με τα εργατικά και λαϊκά στρώματα. «Προϊόν αυτής της ικανότητας» του κόμματος να αναλύει «σωστά» την εποχή «είναι και οι θέσεις που διατυπώνονται για τη μη συμμετοχή σε αστική κυβέρνηση αλλά και για τα καθήκοντα των κομμουνιστών σε καιρό ιμπεριαλιστικού πολέμου, με τις οποίες συμφωνώ» (Θανάσης Τζίμας, 22.1.2013). 

Φταίνε οι… άλλοι 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπεράσπιση της θέσης ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση αναλογεί στους ίδιους τους εργαζόμενους και όχι στην πολιτική και κομματική «πρωτοπορία» του κόμματος της εργατικής τάξης.

Επίσης, τα περισσότερα κείμενα αναφέρονται στη «διασπορά» κοινοβουλευτικών και άλλων «αυταπατών», για τι οποίες εξέχων ρόλος αποδίδεται στον «οπορτουνισμό», όπως αυτός εκφράζεται κατά την κομματική αντίληψη, από τον ΣΥΡΙΖΑ κυρίως, αλλά όχι μόνο.

Ενδεικτικές αναφορές ως προς τα παραπάνω:

«Η Κ.Ε. και το Π.Γ. δεν έχουν καμία ευθύνη για το αποτέλεσμα των δυο αστικών εκλογικών αναμετρήσεων του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012. Είναι το αποτέλεσμα της διάβρωσης των συνειδήσεων σε ηλικίες πάνω από 40 χρονών σε μια μακρόχρονη πορεία και αυτό δεν ξεπερνιέται άμεσα, θέλει πολύ χρόνο» (Γεράσιμος Μπαλτσαβιάς, 10.1.2013).

«Σήμερα, μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων δεν έχει βγει καθόλου στον αγώνα, δεν ξέρει πού είναι το σωματείο, είναι φορτωμένη θανάσιμες αυταπάτες, και πιστεύει με βεβαιότητα φυσικού νόμου ότι ‘‘δεν γίνεται τίποτα’’». Επομένως, «πρέπει να υπογραμμίζεται και η ευθύνη των εργαζομένων για όσα συμβαίνουν. Για τη δική τους αδιαφορία που φουσκώνει τα πανιά των καπιταλιστών. Όχι ασφαλώς να ενοχοποιηθεί ο εργαζόμενος για τα εγκλήματα του καπιταλισμού, αλλά να αναλυθεί και η δική του ευθύνη στη διαιώνιση της κατάστασης, όπως ο πατέρας μιλάει στο παιδί του» (Μπάμπης Γαλανός, ΚΟΒ Νέας Σμύρνης, 10.1.2013).

Υπάρχει ένα κομμάτι κριτικής που αφορά όχι τις θέσεις καθαυτές, αλλά την αποτελεσματικότητα στη διάδοσή τους: «Δεν φτάνει να έχουμε σωστές θέσεις. Κυρίαρχο ρόλο παίζει η ικανότητα να τις εκλαϊκεύουμε. Πολλά στελέχη μας, απευθυνόμενα σε εργαζόμενους, μιλούν γλώσσα δύσκολη, εσωκομματική, που την καταλαβαίνουν λίγοι, ενώ στοχεύουμε στους πολλούς. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το ‘‘Ριζοσπάστη’’, που παραμένει μια εφημερίδα δύσκολη στο διάβασμα και κουραστική για μεγάλο μέρος των εργαζομένων» (Αντώνης Σοφίου, 12.1.2013). 

Η ταύτιση στρατηγικής και πολιτικής τακτικής 

Επίσης, υπάρχει μια κριτική περί της ταύτισης στρατηγικής και πολιτικής τακτικής:

«Οι τελευταίες εκλογές αποκάλυψαν το τεράστιο κενό των δεσμών του κόμματος με την εργατική τάξη. Θα ήταν αφέλεια να πιστέψουμε ότι η αντίληψη του κόμματος για τον σοσιαλισμό δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στην ύπαρξη του κενού αυτού. Στις εκλογές κατεβήκαμε ακριβώς με τη στρατηγική μας για τον σοσιαλισμό και όχι μόνο δεν διατηρήσαμε, αλλά χάσαμε την πολιτική στήριξη σημαντικής μερίδας ψηφοφόρων μας» (Γεώργιος Βαβίτσας, 12.1.2013).

Τέλος, υπάρχουν κείμενα κριτικής στη λογική του «Εργατικού Αγώνα», της ιστοσελίδας που διαχειρίζεται ομάδα πρώην μελών του κόμματος και η οποία κάνει λόγο για σταδιακή αλλοίωση του Προγράμματος του 15ου Συνεδρίου και μετατόπιση του ΚΚΕ σε στενή, «σεχταριστική» αντίληψη.

Το πλέον επικριτικό κείμενο σ’ αυτή την κατεύθυνση είναι αυτό που υπογράφει το μέλος της ΚΟΒ Ελβετίας Μιχάλης Βασιλείου (19.1.2013):

«Πάνω από 30 χρόνια ζητάγαμε αποδέσμευση από την Ε.Ε. Δεν λέγαμε ‘‘Καπιταλισμός μέσα, καπιταλισμός και έξω’’. Ζητήσαμε δημοψήφισμα για το Μάαστριχτ. Δεν είπαμε: ‘‘Είναι ψευτοδίλημμα’’. Καρπός της στάσης αυτής είναι το σημερινό αντι-Ε.Ε. κύμα στην ελληνική κοινωνία. Αυτή είναι η γραμμή που ανέβασε το Κόμμα, που καθήλωσε τον ΣΥΝ στο 3%, τον έκανε συνώνυμο της ευρωυποταγής». Ωστόσο, «τα τελευταία χρόνια με ευθύνη της Κ.Ε. (αλλά και όσων ανέχονται τη διολίσθηση) το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται. Το ΑΑΔΜ (Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μετωπο) εξοβελίστηκε από τις αποφάσεις μας, πάψαμε να συσπειρώνουμε γύρω από Α.Α. στόχους, όπως η έξοδος από την Ε.Ε. Πλέον θέτουμε ως όρο συσπείρωσης τον σοσιαλισμό (στενεύοντας τη συγκέντρωση δυνάμεων για αυτόν). Τη στιγμή που είμαστε το μόνο κόμμα του οποίου η προηγούμενη ανάλυση για την Ε.Ε. επιβεβαιώνεται, που αυξανόμενο κομμάτι του λαού θέλει έξοδο από την Ε.Ε., η Κ.Ε. έφτασε να λέει ότι αποδέσμευση χωρίς σοσιαλισμό θα είναι καταστροφή για τον λαό, να παραπέμπει την έξοδο απαραίτητα στην επανάσταση».

Τέλος, παρόμοια κριτική με αφορμή το σχέδιο καταστατικού ασκεί το μέλος της ΚΟΒ Ευαγγελισμού και πρώην μέλος της Κ.Ε. και του Π.Γ. Βασίλης Καλαματιανός (23.1.2013):

«Συνολικά, αλλάζει το πνεύμα, η αντίληψη, εκφράζεται με επαναστατικά λόγια, όμως στην ουσία, την Κ.Ε. διαπερνά ένας φόβος απέναντι στα στελέχη και τα μέλη του ΚΚΕ. Περιορίζεται περισσότερο το σκέλος της Δημοκρατίας, δυναμώνει ο συγκεντρωτισμός, αντί για βελτίωση της καθοδήγησης αυξάνεται η διοίκηση. Το προτεινόμενο Καταστατικό κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από τις κομματικές ανάγκες. Επόμενα, οι αλλαγές σχετίζονται οπωσδήποτε με την αλλαγή του προγράμματος, εκτός από αυτές που αναφέρθηκαν είναι και άλλες, διαμορφώνουν και υπηρετούν ένα ελεγχόμενο στενό μικρό Κόμμα».