6 Ιουν 2011

Τι κρύβεται πίσω απ΄την πράσινη οικονομία (άρθρο αναγνώστη του γλόμπινγκ)

(Το κείμενο που θα διαβάσετε μου εστάλη μέσω e-mail από ένα φίλο κι έκρινα ότι αξίζει να δημοσιευτεί ολόκληρο από μόνο του. Ας ονομάσουμε τον αρθρογράφο χάριν ευκολίας John Doe . Οι υπογραμμίσεις καθώς κι ο τίτλος της ανάρτησης δικά μου)


Σχετικά με την πράσινη ανάπτυξη, αυτό που νομίζω ότι συμβαίνει είναι ότι το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα προσπαθεί να επινοήσει έναν νέο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας ώστε να δώσει διέξοδο στο συσσωρευμένο κεφάλαιο. Ομολογουμένως, είναι μια τακτική που έχει λογική. Δημιουργείς μια ανάγκη, οι βιομηχανίες τρέχουν να καλύψουν τη ζήτηση, επενδύονται μέχρι πρότινος "εγκλωβισμένα" κεφάλαια, η μηχανή της οικονομίας δουλεύει, η καπιταλιστική κρίση ξεπερνιέται ή μετατίθεται σε μελλοντικό χρόνο. Φαίνεται αυτή τη μέθοδο να έχουν εδώ και καιρό προκρίνει ως στρατηγική τους επιλογή οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ και γενικά τα κόμματα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (αλλά όχι μόνο).
     Η πράσινη οικονομία είναι, φυσικά, καπιταλιστικής φύσεως, οπότε για τον εργάτη δεν πρόκειται να αναιρεθεί στο ελάχιστο η έκταση της εκμετάλλευσης που υφίσταται. Αυτό είναι τόσο αυτονόητο και ξεκάθαρο που δε χρειάζεται περαιτέρω τεκμηρίωση. Το ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι η πράσινη ανάπτυξη δείχνει να μην είναι καν επωφελής για το περιβάλλον. Πράγμα εκ πρώτης όψεως περίεργο, αφού πλασάρεται περίπου ως το συνώνυμο της οικολογικής σκέψης.
H Tζούλια Ρόμπερτς με Prius
     Αν το καλοσκεφτούμε, η πράσινη ανάπτυξη είναι μια εκτεταμένη και ελεγχόμενη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων: τεχνολογίες και εφευρέσεις ώριμες και αποδεδειγμένα αποτελεσματικές, όπως π.χ. ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, ξαφνικά δαιμονοποιούνται και προκρίνεται ως υψηλό ιδεώδες η απόσυρση και η αντικατάστασή τους με άλλες. Χαρακτηριστική η περίπτωση του ιδανικού της ηλεκτροκίνησης για τα αυτοκίνητα, που εδώ και κάποια χρόνια αποτελεί την κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας, δημιουργώντας, φυσικά, και την ανάλογη κουλτούρα στο επίπεδο της ανθρώπινης συνείδησης. Ας μην ξεχνάμε όλο αυτό το status των υβριδικών αυτοκινήτων, με τους αστέρες του Χόλυγουντ να επιβάλλεται να έχουν οπωσδήποτε ένα Prius για να θεωρηθούν politically correct, ενώ για να έρθουμε και στα καθ' ημάς, ο Γιωργάκης κυκλοφορούσε κι αυτός με υβριδικό για να καλλιεργήσει την εικόνα του μοντέρνου και περιβαλλοντικά ευαίσθητου πολιτικού. 
     Φυσικά, η αλήθεια είναι πολύ πιο περίπλοκη. Η ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων, τα συνθετικά καύσιμα, οι ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά κ.α. δεν είναι εξ' ορισμού οικολογικές τεχνολογίες. Υπάρχει, πράγματι, η δυνατότητα να είναι τέτοιες, μονάχα, όμως, υπό συγκεκριμένες και πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Που αν δεν τηρηθούν, μπορούν να αποδειχθούν μακράν πιο επιζήμιες για το περιβάλλον ακόμα και από τις συμβατικές τεχνολογίες.
O Nτι Κάπριο επίσης με Prius
     Ας πάρουμε για παράδειγμα την ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων. Επί της ουσίας δεν επιλύει το πρόβλημα της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και της συνεπακόλουθης έκλυσης ρύπων, απλώς το μεταθέτει από τον κινητήρα του αυτοκινήτου στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Για να ήταν "καθαρή" τεχνολογία, θα έπρεπε, μεταξύ άλλων, να είχαμε φροντίσει να αντικαταστήσουμε τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια που καίνε άνθρακα, πετρέλαιο και αέριο με άλλα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (μια αντικατάσταση που είναι εξαιρετικά συζητήσιμο το αν είναι ρεαλιστική). Αν αυτό δε συμβεί, τότε ουσιαστικά το ηλεκτρικό αυτοκίνητο καθίσταται πολύ πιο ρυπογόνο, αφού ο ηλεκτρισμός που καταναλώνει δεν είναι παρά ορυκτό καύσιμο "από δεύτερο χέρι", επιβαρυμένο με όλες τις αναπόφευκτες ενεργειακές απώλειες. Με άλλα λόγια, θα ήταν πολύ πιο αποδοτικό -και κατά συνέπεια πιο οικολογικό- αν έκαιγε πρωτογενώς βενζίνη στον κινητήρα του. Υπό αυτή την έννοια, θα ήταν πιο λογικό να επενδύει κανείς στη βελτίωση της απόδοσης των κινητήρων εσωτερικής καύσης και των καταλυτών που δεσμεύουν τους ρύπους παρά στην ηλεκτροκίνηση. Ίσως όμως αυτό να μη συνεπάγεται τόσο δραματικές αλλαγές στην παραγωγή όσο αυτές που χρειάζεται το καπιταλιστικό σύστημα για να εξασφαλίσει την πολυπόθητη πίστωση χρόνου. 
Εντυπωσιακό θέαμα αλλά μήπως είναι υπερεκτιμημένα;
     Το παραπάνω είναι απλώς ένα παράδειγμα. Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες σχετικά με το πώς η καλλιέργεια ενεργειακών φυτών καταναλώνει περισσότερο πετρέλαιο από αυτό που τελικά εξοικονομεί (για να μη μιλήσουμε και για την έλλειψη τροφίμων που προκαλεί), για την καταστροφή οικοσυστημάτων που δύναται να προκαλέσει η δημιουργία ηλιακών και αιολικών πάρκων κτλ. Δόξα τω Θεώ (που λέει ο λόγος) υπάρχει άφθονη αρθρογραφία και βιβλιογραφία που επισημαίνει τις αντιφάσεις της "πράσινης ανάπτυξης". Οι λύσεις που βασίζονται στη λογική "και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος" είναι a priori ύποπτες. Εδώ, δηλαδή, ουσιαστικά το καπιταλιστικό σύστημα πλασάρει τη φενάκη ότι μπορεί να συντηρηθεί (ακόμα και να διευρυνθεί) η κατανάλωση (κάτι απολύτως αναγκαίο για την επιβίωσή του) χωρίς να έχουμε περιβαλλοντικό κόστος. Αρκεί απλά να υιοθετήσουμε "συγκεκριμένες τεχνολογίες και πρακτικές". Ακόμα και κάποιος χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις στην επιστήμη της Οικολογίας θα μπορούσε να υποψιαστεί τον ανορθολογισμό που κρύβει ένα τέτοιο ιδεολόγημα.
     Δεν ισχυρίζομαι, φυσικά, ότι το οικολογικό πρόβλημα είναι ανυπόστατο ή ότι θα πρέπει να είμαστε αδιάφοροι για το περιβάλλον, κάθε άλλο. Χρειάζεται όμως ο κόσμος να καταλάβει την επιστημονική και πολιτική διάσταση του προβλήματος. Να καταλαβαίνει πως το να αλλάζει κάθε πέντε χρόνια αμάξι, ψυγείο ή κλιματιστικό με κάποιο άλλο, δήθεν πιο "φιλικό προς το περιβάλλον" μοντέλο δε βοηθάει κανέναν άλλον πέρα από τις πωλήσεις των εταιριών. Από άποψη κατανάλωσης ενέργειας και πρώτων υλών, θα ήταν πολύ πιο οικολογικό αν, αντί να "απαξιώνει ηθικά" αυτές τις συσκευές, τις κράταγε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Και, βεβαίως, να μην τσιμπάει στο οικολογικό life style που θέλει, για να είσαι "οικολόγος", να διαθέτεις υβριδικό και να φυτεύεις δεντράκια με τον Σκάι. 

John Doe
 

4 σχόλια:

  1. Μου αρεσε πολυ αυτο που διαβασα (αφου εκανα log in για να σχολιασω..αυτο κατι λεει) : ]

    a)Λιγα για τον Ντι καπριο μην εχουμε αιματοχυσια
    : ]
    (αυτος δεν συμμετειχε και στο ντοκυμαντερ του σουπερ οικολογου/προστατη του περιβαλλοντος Αλ Γκορ (i am seeeerial)??)

    b)προσπερναω τα κομμουνιστικα περι εκμεταλευσης εργατων κτλ και αυτα τα περι μοδας (οποιος εχει δει το αντιστοιχο επεισοδιο south park που @@@@λιαζει τους κατοχους υβριδικων και τους συριζαιους-νεοχιππιδες-οικολογους μπορει να φανταστει την αποψη του Manny-και παω κατευθειαν εκει που λεει οτι πολλες φορες (ετσι οπως αξιοποιουνται στον καπιταλισμο) οι πρασινες τεχνολογιες εξακολουθουν να βλαπτουν το περιβαλλον. Συμφωνω. Ειτε ειναι ανεμογεννητριες που εχουν καταστρεψει κορυφες βουνων, ειτε φωτοβολταικα παρκα που ανεβαζουν σημαντικα την θερμοκρασια του γυρω περιβαλλοντος επηρεαζοντας τα οικοσυστηματα κτλ Ειναι βελτιωση σε σχεση με την χρηση του ανθρακα -μιλαω παντα για την παραγωγη ενεργειας- και λοιπων ορυκτων αλλα ο τροπος χρησης της τεχνολογιας (αναρχα και χωρις κεντρικο σχεδιασμο - ουπς να τη παλι αυτη η λεξη) δεν την καθιστα και τοσο πρωτοποριακη.

    c)""Από άποψη κατανάλωσης ενέργειας και πρώτων υλών, θα ήταν πολύ πιο οικολογικό αν, αντί να "απαξιώνει ηθικά" αυτές τις συσκευές, τις κράταγε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα""

    Πολυ σωστη παρατηρηση, αλλα στον καπιταλισμο τα προιοντα - ειδικα τα τελευταια χρονια- κατασκευαζονται ετσι ωστε να εχουν πολυ συντομη ζωη -ετσι για να κινειται η αγορα- (τα κινητα χαλαν σε ενα αντε 2 χρονια, οι εξελιξεις στο hardware των υπολογιστων βγαινει στην αγορα με το σταγονομετρο ετσι ωστε ενα pc να παλιωνει σχετικα γρηγορα)

    d)""Και, βεβαίως, να μην τσιμπάει στο οικολογικό life style που θέλει, για να είσαι "οικολόγος", να διαθέτεις υβριδικό και να φυτεύεις δεντράκια με τον Σκάι. ""

    Αλλη μια πολυ σωστη παρατηρηση (Axl εσυ εισαι ο John Doe με το καρτελακι στο δαχτυλο του ποδιου?)
    Γι αυτη εχω μονο να πω οτι ολα εχουν γινει μια μοδα.
    Θες να σαι φλωρος? -->καταλογος με προιοντα, αξεσουαρ, gadget, περιοδικα για να διαβασεις πως πρεπει να σαι κτλ
    Θες να σαι hipster - νεοχιππης? -->καταλογος με προιοντα, αξεσουαρ, gadget, περιοδικα για να διαβασεις πως πρεπει να σαι κτλ
    Θες να σαι cool -clan ventrue-->καταλογος με προιοντα, αξεσουαρ, gadget, περιοδικα για να διαβασεις πως πρεπει να σαι κτλ
    ktl ktl ktl

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα παιδιά,διάβασα το ενδιαφέρον άρθρο του φίλου σας και έχω να πω κάποια πράγματα.
    Λέει λοιπόν ο φίλος μας ότι ο καπιταλισμός αντί να καταστρέψει μέρος των κεφαλαίων θα μπορούσε προκειμένου να βγει από την κρίση,να επενδύσει σε μορφές πράσινης ανάπτυξης και συμπερασματικά καταλήγει στην πιθανή διέξοδο που θα επέφερε ένας τέτοιος προσανατολισμός στην κρίση που περνά το ίδιο το κεφάλαιο
    Χαρακτηριστικά λέει:
    [..] Δημιουργείς μια ανάγκη, οι βιομηχανίες τρέχουν να καλύψουν τη ζήτηση, επενδύονται μέχρι πρότινος "εγκλωβισμένα" κεφάλαια, η μηχανή της οικονομίας δουλεύει, η καπιταλιστική κρίση ξεπερνιέται ή μετατίθεται σε μελλοντικό χρόνο[..]
    Θα ήθελα πριν καταλήξουμε στην άποψη ότι με αυτόν τον τρόπο και τις μεθόδους, μπορεί να ξεπεραστεί η κρίση ή και να μετατεθεί σε μελλοντικό χρόνο, να πάρουμε σοβαρά υπ΄όψη μας κάποιες προϋποθέσεις.
    Το πρώτο είναι η ανάπτυξη της τεχνολογίας,του αυτοματισμού.
    Ο αυτοματισμός βάζει σε εφαρμογή άμεσα την όποια επινόηση,την όποια εφεύρεση, κόκκινη, μπλε ή πράσινη.
    Η παραγωγικότητα χάριν του αυτοματισμού και της εξέλιξης των μηχανημάτων,ξεπερνάει πολύ γρήγορα, σε χρόνο dt τις ανάγκες της αγοράς και κυρίως την εκτεταμένη και μαζική χρήση της εργατικής δύναμης.
    Εξ αιτίας της αναδιάρθρωσης της παραγωγής που συντελείται με την τρίτη βιομηχανική επανάσταση της μικροηλεκτρονικής, καθίσταται μη αναγκαία η εργασία ή τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος της.
    Ως γνωστόν όμως τα κέρδη για το κεφάλαιο μόνο από την υπεραξία των εργαζομένων προκύπτουν.
    Με την αυτοματοποίηση της τεχνολογίας, εξαφανίζονται ολόκληροι τομείς, όπως ο κατασκευαστικός τομέας, ο τομέας προώθησης, αποθήκευσης,διανομής,διαχείρισης.
    Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των κερδών για το κεφάλαιο.
    Όσο για τις συνέπειες στους εργαζόμενους,είναι καταστροφικές μιας και με την αυτοματοποίηση μειώνεται η απαιτούμενη εργασία σε μεγαλύτερο βαθμό άπ΄ότι μπορεί να επαναποροφηθεί με την επέκταση των αγορών.
    Με την αυτοματοποίηση το παραγόμενο εμπόρευμα εμπεριέχει όλο και μικρότερη εργατική δύναμη και άρα μικρότερο κέρδος για τον εργοδότη. Παράλληλα ο ανταγωνισμός,οδηγεί στην πτώση του ποσοστού κέρδους των βιομηχάνων,δημιουργείτε υπερσυσσώρευση εμπορευμάτων χωρίς μάλιστα την ταυτόχρονη συσσώρευση του πλούτου των πρώιμων χρόνων της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
    Και νάτην πάλι μπρος στα μάτια μας η κρίση του κεφαλαίου.
    Υπερπαραγωγή,αδυναμία κατανάλωσης,
    Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής έχει μέσα στις ρίζες του μια πραγματικά βραδυφλεγή βόμβα.
    Ο μετασχηματισμός της εργασίας σε αξία είναι προορισμένος ιστορικά να εξαντληθεί,τόσο λόγο της ανάγκης του κεφαλαίου για υπερκέρδη και άρα συμπίεσης των εισοδημάτων τους,(αδυναμία κατανάλωσης,υπερπαραγωγή)όσο και εξαιτίας της τεχνολογίας που αντικαθιστά την εργασία.
    Ο καπιταλισμός και λόγο των εσωτερικών του αντιθέσεων,έχει έρθει στα όρια του και αυτή του η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη.
    Οποιαδήποτε μορφή ανάπτυξης στα χέρια του καπιταλιστικού συστήματος,δεν έχει ούτε στην εργατική τάξη να προσφέρει διεξόδους,αλλά στις παρούσες συνθήκες εξάντλησης των ορίων του, ούτε στον ίδιο του τον εαυτό.
    Μόνον ο Σοσιαλιστικός τρόπος παραγωγής μπορεί να εξασφαλίσει στην εργατική τάξη τις προϋποθέσεις για μια κοινωνία δικαίου,ισότητας που με την συμμετοχή της ίδιας της εργατικής τάξης θα είναι αυτή που θα καρπώνεται το προϊόν της ανάπτυξης,της τεχνολογίας και της παραγωγής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. συμπλήρωμα: η μικρότερη υπεραξία στο παραγόμενο προϊόν, μέσω της αυτοματοποίησης δεν χάνεται στην ουσία. Ενσωματώνεται στα νέα εξελιγμένα, αυτόματα μέσα παραγωγής, άρα την καρπώνεται ο ιδιοκτήτης της εταιρείας των μέσων παραγωγής! δηλαδή μαζεύεται ο πλούτος σε ακόμα λιγότερα χέρια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Nαι ή μοναδική πηγή κέρδους όσο μικρή και να είναι στην καπιταλιστική οικονομια πάντα στην τσέπη του κεφαλαιοκράτη μπαίνει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Κάθε χρήστης μπορεί να σχολιάσει στο γλόμπινγκ αφού επιλέξει διακριτικό ψευδώνυμο για αποφυγή συγχίσεων είτε με λογαριασμό Google είτε με τη χρήση της υπηρεσίας openID είτε με την απλή επιλογή ονόματος χρήστη.
Προσβλητικά ή υβριστικά σχόλια για συντάκτες ή σχολιαστές θα διαγράφονται. Δεν ενθαρρύνεται η χρήση υβριστικών λέξεων ή εκφράσεων.
Ο σχολιασμός γίνεται με το ελληνικό αλφάβητο και με μικρά γράμματα

Οι διαχειριστές έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε διαγραφή σχολίων που δημιουργούν σκόπιμη ή μη σύγχιση και απομάκρυνση από το θέμα της ανάρτησης.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...